Esti ye'l conceyu de mayor estensión d'Asturies, con 823,54 km² d'una superficie mui
accidentada, con elevaciones que lleguen a los 2.007 metros d'altor del picu Cuetu d'Arbas y una bayura pergrande de valles, qu'algamen los 300 km³ de caudal. Llenda al Norte con Tinéu y Ayande, al Este con Somiedu y Lleón, al Sur con Degaña y al Oeste con Ibias.
Tien una población de 14.445 persones (7.219 homes y 7.226 muyeres) y una densidá de 17,3 hab/km². El noyu más pobláu ye la capital del conceyu, la villa de Cangas del Narcea, colos sos 6.595 habitantes.
Les primeres noticies sobre'l territoriu yá vienen de dómina romana, siendo parroquia del reinu suevu y, dempués, del visigodu. Los preblemes de datación de los documentos esistentes nel archivu de la catedral d'Uviéu mientres el sieglu XII, pola cantidá de falsificaciones otorgaes al obispu Pelayo, nun dexa saber con esactitú cual ye'l primer documentu que fala del territoriu canguesu, pero pue dicise qu'hai documentos dende'l sieglu VIII p'alantre. Pal 1225, el rei Alfonsu X ortorga al conceyu la carta puebla, pola que se fundará la Pola de Cangas de la Sierra, pero'l poder quedó en manes de la nobleza llocal, hasta que'l rei Alfonso XI diere a la zona privilexos alministrativos y creyase'l monasteriu de San Xuan de Courias, fechos que valdríen pa evitar la despoblación de la zona. La familia Quiñones algamó'l poder ente los sieglos XIV y XVI, como en buena parte de la zona suroccidental d'Asturies, anque siempre cola oposición real, que vencería nel pleitu de 1553, polo que'l conceyu Cangas se fadría de realengu, con alministración independiente. En el sieglu XIX llega la desamortización de Mendizábal, qu'acaba dafechu col poderosu monasteriu de Courias (de los pocos supervivientes a la desamortización de Felipe II), que quedará abandonáu durante trenta años; poro, les tierres monacales pasen al conceyu, quedando asina col mesmu territoriu d'anguaño.
El conceyu de Cangas del Narcea tien la so toponimia tradicional como oficial del conceyu dende l'aporbación del Decretu 89/2008 del 3 de setiembre, asoleyáu nel BOPA númberu 216 del 16 de setiembre. Les formes aprobaes apaecieron espublizaes nel ANEXU al decretu.
Cangas del Narcea ye'l conceyu con mayor númberu de parroquies, cincuenta y cuatro:
| NOME | SUPERFICIE | POBLACIÓN |
| Abanceña | 12,50 | 126 |
| Adralés | 3,46 | 132 |
| Ambres | 10,93 | 54 |
| Auguera | 9,04 | 115 |
| Bergame | 4,93 | 87 |
| Berguñu | 2,73 | 45 |
| Bimeda | 14,07 | 165 |
| Bisuyu | 20,06 | 233 |
| Brañas [/Leitariegos] | 16,28 | 65 |
| Cangas del Narcea | 2,10 | 6.772 |
| Carbachu | 8,51 | 202 |
| Carceda | 9,57 | 204 |
| Castanéu | 2,52 | 91 |
| Cibea | 42,85 | 233 |
| Cibuyu | 13,44 | 240 |
| Courias | 8,40 | 374 |
| Fontes de Corveiru | 11,98 | 41 |
| Larna | 12,92 | 107 |
| Ḷḷarón | 20,37 | 13 |
| Ḷḷinares | 12,71 | 91 |
| Ḷḷumés | 14,29 | 518 |
| Maganes | 5,35 | 49 |
| Mieldes | 11,55 | 105 |
| Monesteriu d'Ermu | 29,92 | 33 |
| Las Montañas | 51,04 | 67 |
| Naviegu | 16,80 | 191 |
| Noceda | 12,40 | 140 |
| Oubachu | 57,45 | 37 |
| Ouñón | 1,99 | 30 |
| Piñera | 6,41 | 63 |
| Pousada de Rengos | 8,93 | 238 |
| La Riela | 10,20 | 307 |
| Rebléu de Teinás | 28,36 | 185 |
| Samartín de Sierra | 16,38 | 188 |
| San Cristobal | 14,49 | 148 |
| San Pedru Culiema | 10,40 | 125 |
| San Pedru d'Arbas | 3,77 | 58 |
| Santa Marina | 5,35 | 170 |
| Santianes | 32,56 | 181 |
| Santiáu de Sierra | 17,33 | 207 |
| Santolaya | 3,15 | 168 |
| San Xulianu | 27,00 | 216 |
| Trones | 11,24 | 189 |
| Tubongu | 13,97 | 281 |
| Veiga de Rengos | 22,06 | 320 |
| Veigaḷḷagar | 68,15 | 94 |
| Viḷḷacibrán | 11,96 | 72 |
| Viḷḷalái | 4,72 | 75 |
| Viḷḷarmental | 4,30 | 86 |
| Viḷḷatexil | 3,78 | 116 |
| Xarceléi | 7,98 | 96 |
| Xedré | 15,01 | 184 |
| Xichón [/Gillón] | 17,22 | 67 |
| Xinestosu | 18,69 | 51 |
No hay comentarios:
Publicar un comentario