Ayer

Mapa parroquial del conceyu d'Ayer

Ayer ye'l tercer conceyu más grande d'Asturies, con una superficie de 375,89 km² de tarrén montañosu cruciáu pol valle del ríu Ayer, que-y da'l nome. Tien al picu Esturbín de Valverde, de 2115 metros d'altor, como altura más destacada.

Atopáu na zona meridional del terciu central del territoriu asturianu, llenda al Norte con Mieres, Llaviana y Sobrescobiu, al Este con Casu, al Sur con Lleón y al Oeste con Ḷḷena.

Viven n'Ayer 12.582 persones (6.190 homes y 6.392 muyeres), lo que fai una densidá de poblamientu de 34,96 hab/km². El nucleu más pobláu del conceyu ye'l llugar de Morea, na parroquia del mesmu nome, colos sos 2.691 habitantes, perriba de la capital, la villa de Cabanaquinta y los sos 1.516 habitantes.

Hai dellos testimonios documentales que falen del poblamientu del valle del ríu Ayer dende la dómina de la monarquía asturiana: donaciones, construcciones d'ilesies, cesón de propiedaes, etc. Pero va ser col rei sabiu cuando nazca la Puebla d'Ayer y camude la cadarma de poblamientu: aconceyarase una corporación alministradora del territoriu que se caltendrá independiente d'autoridaes nobiliaries, eclesiástiques o de realengu de forma regular.

Va ser pol Decretu 30/2008 del 8 d'abril, asoleyáu nel BOPA númberu 95 del xueves 24 d'abril, pol cual d'Ayer tien les formes toponímiques tradicionales como d'usu oficial pal conceyu. Les formes aprobaes pola Xunta Asesora de Toponimia espublizáronse nel ANEXU al decretu.

Ayer tien dieochu parriquies:

NOMES	SUPERFICIE	POBLACIÓN
Beyo	16,29	287
Bo	6,90	507
Cabanaquinta [/Cabañaquinta]	4,71	1.516
Caborana	3,69	1.442
Casomera	67,59	203
Conforcos	8,90	46
Cuergo	3,89	59
Ḷḷamas	6,99	88
Morea [/Moreda]	27,98	4.907
Murias	47,59	167
Nembra	22,20	394
Peḷḷuno	15,18	219
El Pino	87,89	845
Piñeres	15,80	817
Santibanes de la Fuente	10,30	468
Serrapio	13,09	165
Soto	10,10	266
Vega	6,80	186

Mapa parroquial d'Ayer, dixebráu en colores