26 feb 2014

Carreño

Por primer vez nel procesu d'oficialización de los topónimos tradicionales asturianos, modificóse un decretu p'amestar topónimos non tradicionales.

Ocurrió en Carreño con dos topónimos parroquiales, "Quimarán" y "El Pieloro", que se caltendrán xunto a les formes qu'hasta 2002 yeren les úniques oficiales: "Guimarán" y "Piedeloro". Por contra, la forma del llugar de Priendes, tradicionalmente conocíu como "El Riistru", pasará a ser "El Riestru".

Una auténtica llástima'l dir a la contra del trabayu de la Xunta la Toponimia y del sintir de los vecinos, pa contentar les presiones mediátiques protagonizaes pol diariu "La Nueva España". Ensin dubia, un pasu atrás na normalización de la llingua.

Los siguientes mapes presenten la realidá oficial actual, aprobada pol Decretu 26/2014, de 12 de febreru y asoleyda nel BOPA númberu 42, del xueves 20 de febreru de 2014.

Mapa parroquial de Carreño cola toponimia oficial (2014)

Mapa parroquial de Carreño cola toponimia oficial (2014), dixebráu en colores

Bual

Mapa parroquial del conceyu de Bual


La toponimia tradicional del conceyu de Bual fue oficializada pol Decretu 27/2014, de 12 de febreru.

Respeuto a los mapes propuestos nesti blogue pal conceyu, fáinse dos cambios significativos.

Por un lláu, el nome oficial y tradicional de la parroquia nomada enantes como "Lebredo", proponíamos dos nomes "Llobredo" y "Llebredo". El decretu establez "Llebredo" como'l propiu.

Por otru, da'l nome de "Rozadas" a la parroquia que nós nomábamos "A Veigadouria". Dambes formes, nomes d'entidaes de la parroquia, sirvieren pa denominala, asina qu'amestamos el topónimu oficial, pero caltenemos ente paréntesis l'otru nome, tamién tradicional, y usando la forma que pal llugar establez el decretu.

23 mar 2012

Pitición de revisión de la toponimia cabraliega.

Como fai unes feches ficiera'l Valle Altu, el conceyu llindante de Cabrales tamién pidió la revisión de la so toponimia pa oficializar la tradicional. Alcuéntrase la nueva nel peridiódicu (agora dixital) "Les Noticies".

8 mar 2012

Aniciu d'espediente pal Valle Altu

Informa'l periódicu "El Comercio" de la solicitú del Ayuntamientu de Peñamellera Alta al direutor xeneral de Política Llingüística p'aniciar el procesu d'oficialización de los topónimos tradicionales del conceyu.

11 ene 2012

Yernes y Tameza


Esti conceyu asiéntase na zona central del territoriu asturianu y tien una superficie de 31,63 km² mui pindia y d'altures granibles, tando'l so mayor altor nel picu Cuesta, de 1.373 metros. Llenda col conceyu Grau al Norte, Noreste y Oeste, con Proaza al Sureste y con Teberga al Sur.

Yernes y Tameza ye'l conceyu menos pobláu d'Asturies, con solo 170 vecinos (89 homes y 81 muyeres). La so densidá de población ye de 6 hab/km². Y el principal noyu de población ye'l llugar de Yernes, onde la parroquia homónima, con 71 habitantes, mientres que la capital, el llugar de Villabre, tien 49.

El rei asturianu Ordoñu I donó en 857 parte del territoriu actual a la ilesia de San Salvador, qu'algamaría'l restu cuando'l rei Fernando II-y cediera los sos drechos en 1157. La desamortización de Felipe II de 1579 dio la posibilidá a los vecinos de redimise de los privilexos mitrales, formando un consistoriu formáu por dos alcaldes (ún pal Estáu noble y otru pal llanu), un personeru de los nobles, un rexidor y un xuez y estableciendo la capitalidá en Villabre dende 1584.

El Decretu 21/2009 de 25 de marzu, asoleyáu nel BOPA númberu 84 del llunes 13 d'abril, fizo que s'oficializara la toponimia tradicional del conceyu, recoyía nel ANEXU al decretu y aporbada pola Xunta Asesora de la Toponimia.

Yernes y Tameza tien dos parroquies:



Grau


Grau asítiase na fastera central asturiana. La so superficie ye de 216,68 km² y dixébrase en dos zones orográfiques bien diferenciaes: la parte Norte, de valles y montes de pequeña altitú; y la Sur, coles primeres estribaciones de la Cordillera Cantábrica, onde algama altores d'hasta 1.437, onde'l picu La Berza. Llenda al Norte con Candamu y Les Regueres, al Este con Uviéu, Santu Adrianu y Proaza, al Sur con Teberga y Yernes y Tameza y al Oeste con Miranda y Salas.

Tien una población de 11.003 habitantes (5.339 homes y 5.664 muyeres) y una densidá de 50 hab/km². El principal nucleu de población ye la villa de Grau, la capital, de 7.494 habitantes.

Durante l'Alta Edá Media, el territoriu del Grau d'anguaño taba dixebrá en tres cotos, el de Pramaru, el de Salcéu y el de Vayu, tamién nomáu Grau, términu que tomará la pola concedía pol rei Alfonso X cola carta pueblu de 1277. El conceyu pasará a manes de la familia Quiñones dende'l sieglu XV al XVIII, momentu cuando los vecinos pidieron al rei Carlos III la posibilidá de redimise y poder escoyer los propios conceyales de forma direuta, ensin intervención nobiliaria, fallando l'Audiencia d'Uviéu en 1774 y la Cancillería Real en 1783 contra'l monopoliu señorial, anque esti caltendrá dellos cotos dientro'l territoriu hasta'l trieniu lliberal. La forma territorial actual llegará cola dixebra del conceyu de Candamu en 1835.

La toponimia oficial de Grau ye la tradicional dende l'aprobación del Decretu 7/2007 del 31 de xineru, espublizáu nel BOPA númberu 48 del martes 27 de febreru, onde quedaben recoyíes tamién les formes aprobaes pola Xunta Asesora de la Toponimia dientro'l ANEXU al mesmu.

Grau tien ventiochu parroquies:



Miranda


Esti conceyu asítiase na fastera centru-occidental del territoriu asturianu. La so superficie, de 208,01 km², ta dixebrada de Norte a Sur pol ríu Pigüeña y ye mui accidentada, tando'l so mayor altor nel Picu L'Horru, de 1.527 metros. Llenada al Norte con Salas, al Este con Grau, al Sur con Teberga y Somiedu y al Este con Tinéu.

Viven en Miranda 1.751 persones (894 homes y 857 muyeres) y tien una densidá de población de 8,24 hab/km². El principal noyu de población ye la villa de Balmonte, la capital, con 416 habitantes.

Durante la dómina de la monarquía asturiana, l'actual territoriu del conceyu taba dixebrá en dos circunscripciones: la de Miranda y la de Salcéu, nes márxenes izquierda y drecha del ríu Pigüeña, respeutivamente. Nel 1032 fúndase'l monasteriu de Santa María nel nucleu Lapideum, que nel sieglu XII renomarase como Balmonte; esti monasteriu va ser el noyu vertebrador del territoriu hasta'l sieglu XIV. En 1277, el rei Alfonsu X concederá la carta puebla a los vecinos, creyándose nel llugar d'Augüera la Pola de Miranda y Somiedu, que se treslladará al segundu términu por discrepancies col monateriu. Pero pa la Edá Moderna, surden dos cases nobiliaries con fuercia, los Quiñones y los Miranda, qu'algamarán l'antiguu poder monásticu y creyarán un conceyu que, ente otres coses, formará parte del Partíu los Cinco Conceyos con Grau, Valdés, Salas y Pravia dientro la Xunta'l Principáu. Pal sieglu XVIII, el territoriu actual taba dixebráu ente'l cotu monásticu (parroquia de Balmonte), el conceyu Grau (al que pertenecía l'antiguu cotu de Salcéu) y el conceyu de Miranda, dixebrá en Miranda l'Alta y Miranda la Baxa pol cotu monásticu. Nun va ser hasta'l sieglu XIX, coles reformes lliberales, qu'acaben col poder señorial, y la desamortización de Mendizábal, qu'espropia los bienes de la Ilesia, cuando se creye'l conceyu paecíu al d'anguaño, pasando la capital de los llugares de Lleiguarda y Silviella al actual, na villa de Balmonte. El territoriu zarraráse en 1886 cuando los vecinos de les parroquies d'Ondes, L.lamosu y Montoubu (antiguu territoriu de Salcéu) piden pasar de Grau a Miranda.

En 1958, el nome del conceyu camudará del de raigón medieval, Miranda, al de la capital del conceyu n'español, Belmonte. Anguaño, pol Decretu 112/2008 del 28 d'ochobre, asoleyáu nel BOPA númberu 261 del llunes 10 de payares, el conceyu recuperó los toponimos tradicionales, recoyíos nel ANEXU al decretu.

Miranda tien quince parroquies: